Pierwsze kroki w prowadzeniu własnej działalności to przede wszystkim, zaraz po wyborze branży, wybór jej formy prawnej. Ważnym punktem jest również oszacowanie potencjalnego przychodu na pierwsze miesiące prowadzenia działalności. Twój przychód nie przekracza 75% minimalnego wynagrodzenia? Zastanów się zatem nad prowadzeniem działalności nierejestrowanej.
Z tego artykułu dowiesz się:
Działalność nierejestrowana
Działalność gospodarczą cechuje: zorganizowana forma, charakter zarobkowy, ciągłość w jej prowadzeniu oraz prowadzenie jej we własnym imieniu. Jednak jeżeli przychód z tej działalności nie przekracza wyżej wspomnianego progu – tu ma zastosowanie działalność nierejestrowana. Art. 5 ustawy Prawo przedsiębiorców kreuje nam pewnego rodzaju wymogi, które działalność nierejestrowana powinna spełniać:
- powinna być prowadzona przez osobę fizyczną,
- osoba ta nie wykonywała żadnej działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy,
- przychód należny z tej działalności nie może przekroczyć 2700 złotych brutto miesięcznie, czyli 75% minimalnego wynagrodzenia (minimalne wynagrodzenie od lipca 2023 roku wynosi 3600 zł brutto)
Co istotne, przy działalności nierejestrowanej nie ma wymogu wpisu do CEIDG, ale jest możliwe pojawienie się takiego wymagania. Działalność nierejestrowana staje się działalnością gospodarczą w momencie przekroczenia progu przychodowego. W takiej sytuacji należy w ciągu 7 dni złożyć w CEIDG wniosek rejestracyjny. Jest również możliwe dobrowolne złożenie wniosku – jeżeli na przykład „czujemy”, że przychód rośnie i lada moment może przekroczyć dozwoloną wysokość. Wówczas wraz z dniem określonym we wniosku staje się działalność nierejestrowana ona działalnością gospodarczą.
ZUS, PIT i VAT – postawimy wszystkie kropki nad „i”
Osoba prowadząca działalność nierejestrowaną nie ma obowiązku odprowadzania jakichkolwiek składek ZUS. Dotyczy to zarówno składek społecznych, jak i zdrowotnych. Nie musi również dokonywać zgłoszenia do ubezpieczeń ani nie składa deklaracji ZUS.
Prowadzenie działalności nierejestrowanej nie zwalnia jednak z obowiązku odprowadzania podatku dochodowego z tytułu osiąganych dochodów, a przychody osiągnięte z tego tytułu nie są zwolnione z podatku. Kluczowa różnica pomiędzy działalnością nierejestrowaną a gospodarczą polega na tym, że osoba ją prowadząca nie odprowadza okresowych zaliczek na podatek dochodowy. W deklaracji rocznej PIT-36 wykazuje jedynie osiągnięte przychody oraz poniesione koszty uzyskania przychodów z tytułu prowadzenia działalności nierejestrowanej. Koszty te trzeba udokumentować, przedkładając wystawione rachunki oraz inne dokumenty związane z działalnością – np. zawarte umowy. Do ustalenia podatku należnego z tytułu PIT istotna jest kwota dochodu, czyli różnica między osiągniętymi przychodami i poniesionymi kosztami uzyskania przychodów.
Działalność nierejestrowana może korzystać ze zwolnienia z VAT. Zgodnie z art. 113 ust. 13 ustawy o VAT zwolnienie podmiotowe z VAT nie dotyczy jedynie podatników, którzy m.in. dokonują dostawy towarów podlegających akcyzie, świadczą usługi prawnicze, jubilerskie lub nie posiadają siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju. Korzystając ze zwolnienia z VAT ze względu na limit, podatnik powinien udokumentować swoją sprzedaż poprzez wystawienie faktury bez VAT. Taka faktura powinna zawierać szczegółowe dane dotyczące transakcji, czyli: datę wystawienia i numer faktury, dane podatnika i nabywcy, nazwę i cenę towaru oraz kwotę należności ogółem. Dodatkowo podatnik zwolniony z VAT powinien prowadzić prostą ewidencję sprzedaży, w której wskaże: liczba porządkowa, data sprzedaży, numer dokumentu sprzedaży, wartość sprzedaży.
Co nowego w przepisach?
Wraz z początkiem lipca 2023 roku weszła w życie nowelizacja ustawy Prawo przedsiębiorców, która wprowadziła wyższy niż uprzednio (było to 50% minimalnego wynagrodzenia) limit przychodów z nierejestrowanej działalności. Jak już wspomnieliśmy, na tle nowelizowanego artykułu 5 ustawy Prawo przedsiębiorców aktualnie wynosi on 75% minimalnego wynagrodzenia, czyli 2700 zł miesięcznie.
Co więcej, Ministerstwo Rozwoju i Technologii podkreśla, że w kwestii osób wykonujących drobne usługi istnieje ograniczenie w możliwości prowadzenia nierejestrowanej działalności. Według wytycznych MRiT nierejestrowana działalność powinna obejmować tylko drobny handel lub twórczość świadczoną na podstawie umowy o dzieło. Dlaczego? W sytuacji, gdy dana osoba wykonuje pracę na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, stanowi to tytuł do ubezpieczeń, a co za tym idzie – do opłacania składek ZUS. Aktualnie nie jest to zawarte wprost w przepisach, jednak prawdopodobnie wkrótce stanie się przedmiotem nowych zmian w obowiązującym ustawodawstwie.
Podsumowanie
Pierwsze kroki zawsze wydają się być najtrudniejsze. Prowadzenie działalności nierejestrowanej to optymalne rozwiązanie, które niesie za sobą sporo korzyści, w tym brak konieczności wpisu do CEIDG, opłacania okresowych zaliczek na podatek dochodowy oraz składek ZUS, a także prowadzenia księgowości. Taki rodzaj działalności wiąże się również z pewnymi ograniczeniami, takimi jak: limit przychodów, brak możliwości prowadzenia spółki cywilnej w ramach działalności rejestrowanej oraz wykonywania działalności, która wymaga koncesji, licencji czy pozwoleń. Reasumując, te ograniczenia wprowadzają wąskie pole do rozwoju działalności. Jest to zatem świetny rodzaj działalności na etap przejściowy lub początki działalności.
Rozpoczynając przygodę z freelancem i własną działalnością ważne jest, aby od początku dbać o jej aspekty prawne, podatkowe i księgowe. Czasami nie sposób zająć się tym samemu, z uwagi na złożoność obowiązującego ustawodawstwa. Z tego powodu warto sięgać po pomoc do specjalistów. Nasz zespół profesjonalnie pomaga w otwarciu, prowadzeniu oraz rozwoju własnej działalności zarówno tych większych, jak i mniejszych podmiotów. Skontaktuj się z naszymi ekspertami, aby skorzystać z fachowego wsparcia w prowadzeniu działalności nierejestrowanej.
Zespół Follow Legal